Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

tigna Cs

  • 1 tignum

    tignum, i, n. ( masc. collat. form, plur. tigni, Liv. 44, 5, 4; but Weissenb. reads tigno) [root tek-; Gr. etekon, tiktô, whence technê, tektôn, texo], building-stuff, building-materials (syn. trabs).
    I.
    In gen. (ante-class. and in jurid. lang.):

    tigni appellatione in lege duodecim tabularum omne genus materiae, ex quā aedificia constant, significatur,

    Dig. 50, 16, 62; cf.:

    tigni autem appellatione continetur omnis materia, ex quā aedificium constat vineaeque necessaria. Unde quidam aiunt, tegulam quoque et lapidem et testam ceteraque, si qua aedificiis sunt utilia (tigna enim a tegendo dicta sunt) hoc amplius et calcem et harenam tignorum appellatione contineri,

    ib. 47, 3 (de tigno juncto), 1.—
    II.
    In partic., a piece or stick of timber, a trunk of a tree, a log, beam (class.):

    venit imber... Tigna putrefacit,

    Plaut. Most. 1, 2, 31:

    tigna trabesque,

    Lucr. 2, 192; so,

    with trabes,

    id. 6, 241:

    supra eum locum duo tigna transversa injecerunt,

    Caes. B. C. 2, 9:

    et levia radere tigna Et terebrare etiam ac pertundere perque forare,

    Lucr. 5, 1266:

    tigna bina sesquipedalia in flumen defixerat,

    Caes. B. G. 4, 17; cf. id. B. C. 2, 10; 2, 15:

    torquet ingens machina tignum,

    Hor. Ep. 2, 2, 73; id. A. P. 279:

    summo quae pendet aranea tigno,

    Ov. M. 4, 179; 8, 648; Sen. Ep. 120, 7:

    cava,

    i. e. ships, Prop. 4 (5), 6, 50.

    Lewis & Short latin dictionary > tignum

  • 2 tignum

    tīgnum, ī, n. (tego), I) das zum Bauen dienliche Material, Baumaterial, s. Gaius dig. 50, 16, 62. Ulp. dig. 47, 3, 1. § 1. – II) insbes., der Baumstamm, das Stück Bauholz, der Balken, capita tignorum extrema, Caes.: superficies tignaque, Liv.: tigna ambusta, Liv.: cava, Fahrzeuge, Prop.: tignum transversum, Querbalken, Liv.: u. so tigna transversa, traversaria, Caes.: tigna bina sesquipedalia paulum ab imo praeacuta, Caes.: super eum locum duo tigna transversa iniecerunt, Caes.: modicis instravit pulpita tignis, Hor.: revulsa ingenti ruinā tigna sonuerunt, Sen. – / Liv. 44, 5, 4 liest Hertz transverso incumbentes tigno.

    lateinisch-deutsches > tignum

  • 3 tignum

    tīgnum, ī, n. (tego), I) das zum Bauen dienliche Material, Baumaterial, s. Gaius dig. 50, 16, 62. Ulp. dig. 47, 3, 1. § 1. – II) insbes., der Baumstamm, das Stück Bauholz, der Balken, capita tignorum extrema, Caes.: superficies tignaque, Liv.: tigna ambusta, Liv.: cava, Fahrzeuge, Prop.: tignum transversum, Querbalken, Liv.: u. so tigna transversa, traversaria, Caes.: tigna bina sesquipedalia paulum ab imo praeacuta, Caes.: super eum locum duo tigna transversa iniecerunt, Caes.: modicis instravit pulpita tignis, Hor.: revulsa ingenti ruinā tigna sonuerunt, Sen. – Liv. 44, 5, 4 liest Hertz transverso incumbentes tigno.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > tignum

  • 4 tignum

    tīgnum, ī n.
    1) балка, брус ( tigna tra- besque Lcr)
    cava tigna Prp — челны, суда
    2) pl. строительный материал LXI1T ap. Dig

    Латинско-русский словарь > tignum

  • 5 amburo

    amb-ūro, ussī, ustum, ere, ringsherum-, auf der ganzen Oberfläche od. wenigstens an vielen Stellen durch die sengende Glut verzehren lassen, ringsherum-, von außen-, halb (teilweise) verbrennen, versengen, braten ( während aduro = nur an einigen Stellen, dagegen comburo u. exuro = ganz verbrennen), I) eig.: 1) v. Feuer: hice torris, quem amburi vides, Acc. fr.: ambusta tigna, Liv.: Vulcani irati est filius; quaqua tangit, omne amburit; si prope astes, aestu calefacit, Plaut.: ille domi suae vivus exustus est: hic sociorum ambustus incendio, tamen ex illa flamma periculoque evolavit, Cic.: Cassium capsis esse librisque ambūstum propriis, Hor.: pulli ad cinerem ambusti, verkohlte, Plin.: u. (von der nachlässigen Verbrennung der Leiche des Klodius, die der rasende Pöbel auf einem durch herbeigeschleppte Bänke, Tische u. Register errichteten Scheiterhaufen verbrannte, damit aber auch die Kurie u. porcische Basilika einäscherte) ut (Clodius) sine funere, oblitus cruore et luto ambureretur, Cic. Mil. 86; dah. mit Anspielung auf diesen Vorgang, ambusti tribuni plebis intermortuae contiones, des versengten, halbverbrannten Tr. (des Volkstrib. Munatius Felix, dessen Rede vor der aufgebahrten Leiche des Klodius eben durch ihre Einäscherung u. den entstehenden Brand unterbrochen wurde), Cic. Mil. 12. – ambusti parietes templorum, Sall. fr.: ambusta tigna, Liv.: magna vis frumenti ambusta, Tac.: ut pars vestis ambureretur, Suet: ambūstum theatrum restituere, Suet. – vom Versengen durch den Blitz, ambustus Phaëthon, Hor.: ambusta nubila, Ov.: tot circum me iactis fulminibus quasi ambustus, durch so viele um mich niedergefallene Blitzstrahlen (den Tod. od. Verbannung vieler Freunde) gleichs. versengt, Plin. ep. 3, 11, 2. – Partic. subst., ambūstum, ī, n., der Brandschaden am Körper, die Brandwunde, inflammatio recentis ambusti, Plin.: sanat ambusta, Plin. – 2) v. andern Ggstdn., einen Körperteil rings entzünden, v. Tau, ambusta pruinis lumina, Val. Flacc. 4, 70. – öfter vom Frost, verletzen, erfrieren machen, ambusti multorum artus vi frigoris, viele erfroren die Glieder durch usw., Tac.: hostem habeo ambūstum nivosis cautibus, Sil.: dah. sanat ambusta igni vel frigore, Brand- u. Frostschäden, Plin.: sincera axungia medetur ambustis vel nive, Frostschäden, Plin. – II) übtr.: A) im allg.: amburet ei misero corculum carbunculus, frißt der Gram ihm das Herz entzwei, Plaut. most. 986. – B) insbes.: a) vom Schaden, den man am Vermögen erleidet, qui ambustas fortunarum mearum reliquias suas domos comportari iuberent, schon ziemlich abgebrannten, durch Brand u. Verwüstungen aller Art ziemlich heruntergekommenen (vgl. Cic. de har. resp. 3), Cic. de dom. 113. – b) von dem, der vor Gericht nicht verurteilt, aber auch nicht freigesprochen, d.h. nur von der Instanz entbunden (absolviert) worden ist, damnatione collegae et suā prope ambustus evaserat, kaum mit heiler Haut, noch mit einem blauen Auge, Liv. 22, 35, 3: so ambustae, von der Instanz Absolvierte, Val. Max. 8, 1. p. 380, 3 ed. Halm (Überschr.).

    lateinisch-deutsches > amburo

  • 6 distineo

    distĭnĕo, ēre, tĭnŭi, tentum [dis + teneo] - tr. - [st2]1 [-] tenir des deux côtés; tenir séparé, tenir éloigné, tenir à distance. [st2]2 [-] déchirer, partager. [st2]3 [-] tenir occupé, retenir, empêcher.    - copias distinere: tenir les troupes éloignées ou étirer les troupes.    - tigna utrimque distinebantur, Caes. B. G. 4.17.7: les pieux étaient assujettis des deux côtés.    - distinere victoriam: empêcher de vaincre.
    * * *
    distĭnĕo, ēre, tĭnŭi, tentum [dis + teneo] - tr. - [st2]1 [-] tenir des deux côtés; tenir séparé, tenir éloigné, tenir à distance. [st2]2 [-] déchirer, partager. [st2]3 [-] tenir occupé, retenir, empêcher.    - copias distinere: tenir les troupes éloignées ou étirer les troupes.    - tigna utrimque distinebantur, Caes. B. G. 4.17.7: les pieux étaient assujettis des deux côtés.    - distinere victoriam: empêcher de vaincre.
    * * *
        Distineo, distines, pen. corr. distinui, distentum, distinere. Cic. Occuper aucun par plusieurs ou divers empeschements, Empescher, Detenir.
    \
        Pax per eum distinetur. Cic. Il tient à luy que la paix ne se face.
    \
        Distinere pacem. Liu. Bailler plusieurs empeschements que la paix ne se face, Empescher, Retarder, Reculer, Arrester.

    Dictionarium latinogallicum > distineo

  • 7 firmamentum

    firmāmentum, i, n. [firmo] [st1]1 [-] ce qui affermit, appui, étai.    - tigna quae firmamento esse possint, Caes. BC. 2, 15, 2: des poutres qui puissent consolider. --- Sen. Ir. 2, 1, 2.    - fig. firmamentum accusationis, Cic. Mur. 58: le principal soutien de l'accusation [st1]2 [-] force confirmative, moyen de prouver.    - firmamentum in aliquo ponere, Cic. Fl. 92: compter sur qqn pour prouver qqch. [st1]3 [-] le firmament.    - caeleste firmamenum, Tert. Bapt. 3, et absol. firmamentum, Vulg.: le firmament. [st1]4 [-] rhét. le point essentiel.    - [gr]gr. τὸ συνέχον.    - Cic. Inv. 1, 19; Part. 29, 103; Auct. Her. 1, 16, 26; Quint. 3, 11, 1; 9; 12.
    * * *
    firmāmentum, i, n. [firmo] [st1]1 [-] ce qui affermit, appui, étai.    - tigna quae firmamento esse possint, Caes. BC. 2, 15, 2: des poutres qui puissent consolider. --- Sen. Ir. 2, 1, 2.    - fig. firmamentum accusationis, Cic. Mur. 58: le principal soutien de l'accusation [st1]2 [-] force confirmative, moyen de prouver.    - firmamentum in aliquo ponere, Cic. Fl. 92: compter sur qqn pour prouver qqch. [st1]3 [-] le firmament.    - caeleste firmamenum, Tert. Bapt. 3, et absol. firmamentum, Vulg.: le firmament. [st1]4 [-] rhét. le point essentiel.    - [gr]gr. τὸ συνέχον.    - Cic. Inv. 1, 19; Part. 29, 103; Auct. Her. 1, 16, 26; Quint. 3, 11, 1; 9; 12.
    * * *
        Firmamentum. Cic. Fermeté, Force et puissance.
    \
        Vincula et firmamenta membrorum. Gell. Les nerfs.
    \
        Firmamentum et continens causae. Quint. Le poinct principal, Le poinct peremptoire et decisif de la matiere.

    Dictionarium latinogallicum > firmamentum

  • 8 statuo

    stătŭo, ĕre, tŭi, tūtum [status] - tr. - [st1]1 [-] établir, poser, placer, mettre dans une position déterminée.    - statuite hic lectulos, Plaut. Pers. 759: placez ici les lits.    - statue signum, Liv. 5, 55, 1: plante l'enseigne.    - tigna statuere, Caes. BG. 4, 17: placer des pilotis.    - crateres statuere, Virg. En. 1, 724: disposer les coupes sur la table.    - statuam ante aras aurata fronte juvencum, Virg. En. 9: je placerai devant tes autels un jeune taureau aux cornes dorées.    - tu cum pro vitula statuis dulcem Aulide natam ante aras, Hor.: toi, lorsque, à Aulis, tu mets devant l'autel, à la place d'une génisse, ta douce fille.    - statuere captivos in medio, Liv. 21, 42, 1: placer les captifs au milieu.    - cf. Liv. 28, 33, 12 ; 39, 49, 11, etc.    - statuere bovem ante aram, Liv. 1, 45, 6: placer une génisse devant l'autel. --- cf. Virg. En. 9, 627.    - statuere aliquem ante oculos, Cic. de Or. 1, 245: placer, mettre qqn devant les yeux. [st1]2 [-] élever, ériger, dresser, mettre debout.    - statuere tabernacula, statuam, Caes. BC. 1, 81; Cic. Phil. 5, 41: dresser des tentes, une statue.    - statuere tropaeum, Cic. Inv. 2, 69: élever un trophée.    - statuitur Lollius in illo convivio, Cic. Verr. 3, 61: on fait tenir debout Lollius dans ce banquet.    - statuar tumulo, Tac. D. 13: je serai dressé = ma statue se dressera sur le tombeau. --- cf. Ov. H. 2, 67.    - urbem quam statuo vestra est, Virg. En. 1, 573: la ville que je fonde est à vous.    - cf. Virg. En. 4, 655; Prop. 3, 11, 21. [st1]3 [-] [fig.] établir.    - statuere exemplum in aliquo, Cic. Verr. 2, 111: instituer un exemple dans la personne de qqn.    - statuere exemplum in aliquem, Cic. Verr 3, 210: faire un exemple de qqn.    - documentum statuere, Liv. 24, 45, 5: faire un exemple.    - omnium rerum jura, Cic. Caec. 34: établir des lois pour tout.    - statuere aliquem arbitrum alicujus rei, Cic. Att. 15, 1 A, 2: faire qqn arbitre d'une chose. [st1]4 [-] décider, fixer, déterminer.    - statuere omnes partes religionis, Cic. Rep. 2, 26: déterminer toutes les parties de la religion.    - statuere modum alicui rei, Cic. Verr. 5, 163: fixer une limite à qqch, ou alicujus rei Cic. Sull. 48.    - statuere condicionem, legem alicui, Cic. Balb. 25 ; Phil. 10, 12, fixer des conditions, une loi à qqn.    - statuere diem alicui, alicui rei Sall. C. 36, 2 ; J. 70, 3: assigner un jour à qqn, à qqch.    - cf. Liv. 24, 27, 1; 35, 35, 15.    - statuto tempore, Curt. 6, 3, 7: à l'époque fixée.    - avec int. ind. statuere utrum sint an... Cic. Phil. 2, 30: décider, trancher, s'ils sont ou si... --- cf. Mur. 27 ; Ac. 2, 9, etc.    - statuere apud animum suum, Liv. 24, 2, 4: décider dans son esprit... --- cf. Liv. 6, 39, 11.    - habes statutum quid... putes, Cic. Fam. 4, 2, 4: tu as une idée arrêtée sur ce que tu crois... [st1]5 [-] poser en principe, être d'avis, juger, croire, estimer, imaginer, se mettre dans la tête.    - statuere + prop. inf.: établir (comme vérité) que, croire que.    - statuit sibi non expectandum esse, Caes.: il pensa qu'il ne devait pas attendre (il résolut de ne pas attendre).    - statuit aliquid sibi consilii novi esse capiendum, Nep.: il pensa qu'il devait employer quelque stratagème nouveau.    - nolim statuas me mente malignā id facere, Catul. 67: ne va pas croire que j'agis ainsi par méchanceté.    - ut ego mihi statuo, Cic.: comme je l'imagine.    - avec deux acc. statuere aliquem hostem, Cic. Phil. 11, 3: juger qqn un ennemi.    - cf. Cic. Off. 1, 5; Sest. 144; Lael. 38, etc.    - avec prop. inf. statuerant se... numquam esse visuros, Cic. Verr. 5, 95: ils avaient dans l'idée qu'ils ne verraient jamais...    - cf. Cic. Br. 143 ; Phil. 12, 12 ; Caec. 39 ; Planc. 51, etc.    - sic statuo a me... partes esse susceptas, Cic. Sest. 3: mon point de vue est que j'ai assumé le rôle... --- cf. Cic. Fam. 7, 33, etc.    - non statuebas tibi... rationem esse reddendam, Cic. Verr. 2, 28: tu n'estimais pas que tu devais rendre compte...    - cf. Verr. 5, 103 ; Sest. 24.    - manendum mihi statuebam, Cic. Phil. 1, 1: je considérais comme mon devoir de rester.    - cf. Cic. Clu. 16 ; Fam. 5, 2, 1; Caes. BG. 1, 11, 6.    - statuit exspectandam classem, Caes. BG. 3, 14, 1: il estima qu'il fallait attendre la flotte.    - ut ego mihi statuo, Cic. Mur. 32: comme je m'en forme l'idée.    - ut Manilius statuebat, Cic. Caec. 69: comme c'était l'avis de Manilius. [st1]6 [-] décider, arrêter, résoudre.    - avec même sujet - statuere + inf.: décider de.    - avec sujets différents - statuere ut: décider de, décider que.    - Caesar proelio supersedere statuit, Caes.: César décida de surseoir au combat.    - statuit jus non dicere, Cic. Prov. 10: il décida de ne pas rendre la justice.    - cf. Cic. Mil. 24 ; Lig. 21; Off. 1, 4, etc.    - sic habuisti statutum cum animo... rejicere, Cic. Verr. 3, 95: tu as eu le parti pris de récuser...    - statuunt ut decem milia hominum mittantur, Caes.: ils décident d'envoyer dix mille hommes.    - statuere sibi eam legem ut....: s'imposer comme loi de...    - avec ut, ne statuunt ut... mittantur, Caes. BG. 7, 21, 2: ils décident que soient envoyés.    - cf. Cic. Verr. 3, 38 ; Off. 3, 48, etc.    - statuitur, ne... sit Creta provincia, Cic. Phil. 2, 97: on décide que la Crète ne sera plus province. [st1]7 [-] décider, décréter, statuer.    - statuere aliquid gravius in aliquem, Cic. Verr. 4, 19: décider qqch d'un peu grave contre qqn.    - statuere aliquid de aliquo, Sall. C. 52, 31: prendre une décision sur qqn.    - abst. de aliquo statuere, Caes. BG. 1, 19, 57: prendre une décision sur qqn.    - pro merito cujusque statuitur, Liv. 8, 14, 1: on statue selon les services de chacun.    - de se statuere, Tac. An. 6, 29: s'exécuter soi-même, se suicider.
    * * *
    stătŭo, ĕre, tŭi, tūtum [status] - tr. - [st1]1 [-] établir, poser, placer, mettre dans une position déterminée.    - statuite hic lectulos, Plaut. Pers. 759: placez ici les lits.    - statue signum, Liv. 5, 55, 1: plante l'enseigne.    - tigna statuere, Caes. BG. 4, 17: placer des pilotis.    - crateres statuere, Virg. En. 1, 724: disposer les coupes sur la table.    - statuam ante aras aurata fronte juvencum, Virg. En. 9: je placerai devant tes autels un jeune taureau aux cornes dorées.    - tu cum pro vitula statuis dulcem Aulide natam ante aras, Hor.: toi, lorsque, à Aulis, tu mets devant l'autel, à la place d'une génisse, ta douce fille.    - statuere captivos in medio, Liv. 21, 42, 1: placer les captifs au milieu.    - cf. Liv. 28, 33, 12 ; 39, 49, 11, etc.    - statuere bovem ante aram, Liv. 1, 45, 6: placer une génisse devant l'autel. --- cf. Virg. En. 9, 627.    - statuere aliquem ante oculos, Cic. de Or. 1, 245: placer, mettre qqn devant les yeux. [st1]2 [-] élever, ériger, dresser, mettre debout.    - statuere tabernacula, statuam, Caes. BC. 1, 81; Cic. Phil. 5, 41: dresser des tentes, une statue.    - statuere tropaeum, Cic. Inv. 2, 69: élever un trophée.    - statuitur Lollius in illo convivio, Cic. Verr. 3, 61: on fait tenir debout Lollius dans ce banquet.    - statuar tumulo, Tac. D. 13: je serai dressé = ma statue se dressera sur le tombeau. --- cf. Ov. H. 2, 67.    - urbem quam statuo vestra est, Virg. En. 1, 573: la ville que je fonde est à vous.    - cf. Virg. En. 4, 655; Prop. 3, 11, 21. [st1]3 [-] [fig.] établir.    - statuere exemplum in aliquo, Cic. Verr. 2, 111: instituer un exemple dans la personne de qqn.    - statuere exemplum in aliquem, Cic. Verr 3, 210: faire un exemple de qqn.    - documentum statuere, Liv. 24, 45, 5: faire un exemple.    - omnium rerum jura, Cic. Caec. 34: établir des lois pour tout.    - statuere aliquem arbitrum alicujus rei, Cic. Att. 15, 1 A, 2: faire qqn arbitre d'une chose. [st1]4 [-] décider, fixer, déterminer.    - statuere omnes partes religionis, Cic. Rep. 2, 26: déterminer toutes les parties de la religion.    - statuere modum alicui rei, Cic. Verr. 5, 163: fixer une limite à qqch, ou alicujus rei Cic. Sull. 48.    - statuere condicionem, legem alicui, Cic. Balb. 25 ; Phil. 10, 12, fixer des conditions, une loi à qqn.    - statuere diem alicui, alicui rei Sall. C. 36, 2 ; J. 70, 3: assigner un jour à qqn, à qqch.    - cf. Liv. 24, 27, 1; 35, 35, 15.    - statuto tempore, Curt. 6, 3, 7: à l'époque fixée.    - avec int. ind. statuere utrum sint an... Cic. Phil. 2, 30: décider, trancher, s'ils sont ou si... --- cf. Mur. 27 ; Ac. 2, 9, etc.    - statuere apud animum suum, Liv. 24, 2, 4: décider dans son esprit... --- cf. Liv. 6, 39, 11.    - habes statutum quid... putes, Cic. Fam. 4, 2, 4: tu as une idée arrêtée sur ce que tu crois... [st1]5 [-] poser en principe, être d'avis, juger, croire, estimer, imaginer, se mettre dans la tête.    - statuere + prop. inf.: établir (comme vérité) que, croire que.    - statuit sibi non expectandum esse, Caes.: il pensa qu'il ne devait pas attendre (il résolut de ne pas attendre).    - statuit aliquid sibi consilii novi esse capiendum, Nep.: il pensa qu'il devait employer quelque stratagème nouveau.    - nolim statuas me mente malignā id facere, Catul. 67: ne va pas croire que j'agis ainsi par méchanceté.    - ut ego mihi statuo, Cic.: comme je l'imagine.    - avec deux acc. statuere aliquem hostem, Cic. Phil. 11, 3: juger qqn un ennemi.    - cf. Cic. Off. 1, 5; Sest. 144; Lael. 38, etc.    - avec prop. inf. statuerant se... numquam esse visuros, Cic. Verr. 5, 95: ils avaient dans l'idée qu'ils ne verraient jamais...    - cf. Cic. Br. 143 ; Phil. 12, 12 ; Caec. 39 ; Planc. 51, etc.    - sic statuo a me... partes esse susceptas, Cic. Sest. 3: mon point de vue est que j'ai assumé le rôle... --- cf. Cic. Fam. 7, 33, etc.    - non statuebas tibi... rationem esse reddendam, Cic. Verr. 2, 28: tu n'estimais pas que tu devais rendre compte...    - cf. Verr. 5, 103 ; Sest. 24.    - manendum mihi statuebam, Cic. Phil. 1, 1: je considérais comme mon devoir de rester.    - cf. Cic. Clu. 16 ; Fam. 5, 2, 1; Caes. BG. 1, 11, 6.    - statuit exspectandam classem, Caes. BG. 3, 14, 1: il estima qu'il fallait attendre la flotte.    - ut ego mihi statuo, Cic. Mur. 32: comme je m'en forme l'idée.    - ut Manilius statuebat, Cic. Caec. 69: comme c'était l'avis de Manilius. [st1]6 [-] décider, arrêter, résoudre.    - avec même sujet - statuere + inf.: décider de.    - avec sujets différents - statuere ut: décider de, décider que.    - Caesar proelio supersedere statuit, Caes.: César décida de surseoir au combat.    - statuit jus non dicere, Cic. Prov. 10: il décida de ne pas rendre la justice.    - cf. Cic. Mil. 24 ; Lig. 21; Off. 1, 4, etc.    - sic habuisti statutum cum animo... rejicere, Cic. Verr. 3, 95: tu as eu le parti pris de récuser...    - statuunt ut decem milia hominum mittantur, Caes.: ils décident d'envoyer dix mille hommes.    - statuere sibi eam legem ut....: s'imposer comme loi de...    - avec ut, ne statuunt ut... mittantur, Caes. BG. 7, 21, 2: ils décident que soient envoyés.    - cf. Cic. Verr. 3, 38 ; Off. 3, 48, etc.    - statuitur, ne... sit Creta provincia, Cic. Phil. 2, 97: on décide que la Crète ne sera plus province. [st1]7 [-] décider, décréter, statuer.    - statuere aliquid gravius in aliquem, Cic. Verr. 4, 19: décider qqch d'un peu grave contre qqn.    - statuere aliquid de aliquo, Sall. C. 52, 31: prendre une décision sur qqn.    - abst. de aliquo statuere, Caes. BG. 1, 19, 57: prendre une décision sur qqn.    - pro merito cujusque statuitur, Liv. 8, 14, 1: on statue selon les services de chacun.    - de se statuere, Tac. An. 6, 29: s'exécuter soi-même, se suicider.
    * * *
        Statuo, statuis, statui, statutum, pe. prod. statuere. Liu. Ordonner, Arrester quelque propos.
    \
        Statuere et decernere. Cic. Ordonner et arrester.
    \
        Senatus statuit. Cic. A ordonné.
    \
        Causam sibi dicendam esse statuerat. Cic. Il s'estoit asseuré que, etc. Il avoit faict son conte, et s'attendoit asseureement que, etc. Il s'estoit tout resolu et deliberé, etc.
    \
        Statuere summum bonum, non dolere. Cic. Estimer et arrester que le souverain bien est, n'avoir point de douleur, Estre de ceste opinion ferme et asseuree.
    \
        Apud animos vel animum statuere. Liu. Arrester en soymesme.
    \
        Vix statuere apud animum meum possum, vtrum peior ipsa res, an peiore exemplo agatur. Liu. Je ne puis estimer ou juger, ne resouldre en moymesme, si, etc.
    \
        De aliquo statuere. Tacit. Le condamner et faire mourir.
    \
        De se statuere. Tacit. Se tuer avant qu'on soit condamné.
    \
        Vt in posterum, documentum statuerem nequis talem amentiam vellet imitari. Cicero. A fin que je baillasse exemple.
    \
        Exemplum statuere in homine. Cic. Punir tellement un homme, que les autres y prennent exemple, Faire jugement exemplaire.
    \
        Finem alicuius rei statuere. Cic. Arrester la fin de quelque chose.
    \
        In aliquem statuere. Caes. Ordonner quelque chose contre aucun.
    \
        Quod ius statues communi diuidendo? Cic. Quelle nature luy bailleras tu?
    \
        Legem sibi statuere. Cic. Se faire une loy.
    \
        Locum colloquio statuere. Liu. Ordonner du lieu pour parlementer.
    \
        Mercedem statuere. Brutus Ciceroni. Arrester avec aucun quel loyer on luy veult bailler.
    \
        Modum statuere alienae industriae. Cic. Donner reigle et mesure.
    \
        Macedonibus treceni nummi in capita statutum est pretium. Liu. On arresta que chasque Macedonien payeroit trois cens pieces d'argent.
    \
        Pretium statui arti meae. Terent. J'ay mis à pris ma besongne.
    \
        Statuite quanti hoc putetis, et quam multo redemisse. Cic. Pensez et estimez en vous mesmes.
    \
        Statuere qui sit sapiens, vel maxime videtur esse sapientis. Cic. Arrester et diffinir ou determiner.
    \
        Stipendium alicui statuere de publico. Liu. Assigner gages à aucun sur les deniers de la ville.
    \
        Triste aliquid statuere. Ouid. Ordonner quelque punition.
    \
        Tabernacula statuere in foro. Liu. Poser et asseoir.
    \
        Aras binas statuit e caespite. Ouid. Elle erigea, etc.
    \
        Crateras magnos statuunt. Virgil. Ils mettent sur table.
    \
        Terminos statuere. Liu. Asseoir et planter bornes.
    \
        Tumulum statuere. Virgil. Eriger.
    \
        Vrbem praeclaram statui. Virgil. J'ay basti et edifié, etc.
    \
        Crateras duos statuam tibi pinguis oliui. Virg. Je te dedieray.
    \
        Statuere statuam alicui. Cic. Luy dresser et eriger une statue en memoire de luy, Eslever.
    \
        Statue contra, aliquem confectum tantis animi corporisque doloribus, etc. Cic. Mets, ou pose le cas que, etc.
    \
        Sublimen medium arriperem, et capite primum in terram statuerem. Terent. Je luy jecteroye la teste contre terre, ou les pieds contremont.
    \
        Statutum est. Cic. Cela est tout arresté.

    Dictionarium latinogallicum > statuo

  • 9 suspendo

    suspendo, ĕre, pendi, pensum - tr. - [st1]1 [-] suspendre, tenir suspendu, attacher en haut.    - tignis nidum suspendere, Virg.: suspendre son nid à des solives.    - ex alta pinu suspendere, Virg.: suspendre en haut d'un pin.    - columbam malo suspendere ab alto, Virg.: suspendre une colombe au haut d'un mât.    - suspendere aliquid collo (ex colo, in collo): suspendre qqch à son cou.    - se suspendit fenestrā, App. M. 4, 12: il se pencha par la fenêtre (pour regarder).    - Maronem atque alia parte in trutina suspendere Homerum, Juv.: placer Virgile sur un plateau de la balance et Homère sur l'autre. [st1]2 [-] pendre.    - suspendere se, Quint.: se pendre.    - aliquem in furca suspendere, Dig.: attacher qqn à la potence, pendre qqn.    - aliquem arbori infelici suspendere: attacher qqn à la potence, pendre qqn.    - aliquem in oleastro suspendere, Cic. Verr. 2: pendre qqn à un olivier.    - se de ficu suspendere, Cic.: se pendre à un figuier.    - nisi me suspendo, occidi, Plaut.: si je ne me pends pas, je tombe mort. [st1]3 [-] suspendre (une offrande, un ex-voto), dédier.    - arma capta patri Quirino suspendere, Virg. En. 6: dédier au vénérable Quirinus l'armure prise (à l'ennemi).    - suspendere potenti vestimenta maris deo, Hor.: dédier mes vêtements au puissant dieu de la mer. [st1]4 [-] mettre dans un lieu élevé, élever, soulever; maintenir en l'air, ne pas faire toucher (le sol).    - suspendere tellurem tenui sulco, Virg.: labourer légèrement la terre (*soulever la terre en faisant un sillon peu profond).    - vineam in summa terra suspendere, Col.: planter la vigne à fleur de terre.    - equus pedem suspendit, Col.: le cheval ralentit le pas (*il tient le pied suspendu).    - suspendere pedem summis digitis, Quint.: se tenir sur la pointe des pieds.    - gradum suspendere, Sen.: marcher à petits pas.    - suspenso gradu, Ter. (suspenso pede, Phaedr.): sur la pointe des pieds. [st1]5 [-] maintenir en l'air, élever en voûte.    - suspendere aedificium, Cic.: construire un bâtiment en voûte.    - cameras harundinibus suspendere, Plin. 16: faire des plafonds avec des roseaux.    - pavimenta suspenduntur, Pall.: les planchers se gonflent. [st1]6 [-] soutenir, étayer, supporter, faire porter sur.    - duo tigna transversa... quibus suspenderet eam contignationem: deux traverses auxquelles ils voulaient faire supporter le plancher.    - suspendere dolium tribus lapidibus, Col.: placer un tonneau sur trois pierres.    - suspendere castra saxis praeruptis, Sil. 3: placer un camp sur des rochers escarpés.    - insulam arte suspendere, Sen.: étayer habilement un édifice isolé.    - pavimenta subjectis cuniculis suspendere, Pall.: pratiquer des conduits sous un plancher carrelé. [st1]7 [-] tenir en suspens, tenir dans l'incertitude.    - medio responso rem suspenderunt, Liv. 39: par leurs réponses équivoques, ils ajournèrent l'affaire.    - omnium animos exspectatione suspendere, Curt. 9: tenir tout le monde en haleine.    - aliquem exspectatione suspendere, Plin. Ep. 2, 20, 3: laisser qqn dans l'incertitude.    - judicum animos suspendere, Quint. 9: tenir en suspens la décision des juges.    - suspendere vultum mentemque, Hor. Ep. 2: être en extase. [st1]8 [-] suspendre, interrompre, arrêter, contenir, retenir; faire cesser, calmer, guérir.    - fletum suspendere, Ov.: retenir ses larmes.    - spiritum suspendere, Quint.: retenir son souffle.    - oculorum epiphoras suspendere, Plin.: guérir le larmoiement.
    * * *
    suspendo, ĕre, pendi, pensum - tr. - [st1]1 [-] suspendre, tenir suspendu, attacher en haut.    - tignis nidum suspendere, Virg.: suspendre son nid à des solives.    - ex alta pinu suspendere, Virg.: suspendre en haut d'un pin.    - columbam malo suspendere ab alto, Virg.: suspendre une colombe au haut d'un mât.    - suspendere aliquid collo (ex colo, in collo): suspendre qqch à son cou.    - se suspendit fenestrā, App. M. 4, 12: il se pencha par la fenêtre (pour regarder).    - Maronem atque alia parte in trutina suspendere Homerum, Juv.: placer Virgile sur un plateau de la balance et Homère sur l'autre. [st1]2 [-] pendre.    - suspendere se, Quint.: se pendre.    - aliquem in furca suspendere, Dig.: attacher qqn à la potence, pendre qqn.    - aliquem arbori infelici suspendere: attacher qqn à la potence, pendre qqn.    - aliquem in oleastro suspendere, Cic. Verr. 2: pendre qqn à un olivier.    - se de ficu suspendere, Cic.: se pendre à un figuier.    - nisi me suspendo, occidi, Plaut.: si je ne me pends pas, je tombe mort. [st1]3 [-] suspendre (une offrande, un ex-voto), dédier.    - arma capta patri Quirino suspendere, Virg. En. 6: dédier au vénérable Quirinus l'armure prise (à l'ennemi).    - suspendere potenti vestimenta maris deo, Hor.: dédier mes vêtements au puissant dieu de la mer. [st1]4 [-] mettre dans un lieu élevé, élever, soulever; maintenir en l'air, ne pas faire toucher (le sol).    - suspendere tellurem tenui sulco, Virg.: labourer légèrement la terre (*soulever la terre en faisant un sillon peu profond).    - vineam in summa terra suspendere, Col.: planter la vigne à fleur de terre.    - equus pedem suspendit, Col.: le cheval ralentit le pas (*il tient le pied suspendu).    - suspendere pedem summis digitis, Quint.: se tenir sur la pointe des pieds.    - gradum suspendere, Sen.: marcher à petits pas.    - suspenso gradu, Ter. (suspenso pede, Phaedr.): sur la pointe des pieds. [st1]5 [-] maintenir en l'air, élever en voûte.    - suspendere aedificium, Cic.: construire un bâtiment en voûte.    - cameras harundinibus suspendere, Plin. 16: faire des plafonds avec des roseaux.    - pavimenta suspenduntur, Pall.: les planchers se gonflent. [st1]6 [-] soutenir, étayer, supporter, faire porter sur.    - duo tigna transversa... quibus suspenderet eam contignationem: deux traverses auxquelles ils voulaient faire supporter le plancher.    - suspendere dolium tribus lapidibus, Col.: placer un tonneau sur trois pierres.    - suspendere castra saxis praeruptis, Sil. 3: placer un camp sur des rochers escarpés.    - insulam arte suspendere, Sen.: étayer habilement un édifice isolé.    - pavimenta subjectis cuniculis suspendere, Pall.: pratiquer des conduits sous un plancher carrelé. [st1]7 [-] tenir en suspens, tenir dans l'incertitude.    - medio responso rem suspenderunt, Liv. 39: par leurs réponses équivoques, ils ajournèrent l'affaire.    - omnium animos exspectatione suspendere, Curt. 9: tenir tout le monde en haleine.    - aliquem exspectatione suspendere, Plin. Ep. 2, 20, 3: laisser qqn dans l'incertitude.    - judicum animos suspendere, Quint. 9: tenir en suspens la décision des juges.    - suspendere vultum mentemque, Hor. Ep. 2: être en extase. [st1]8 [-] suspendre, interrompre, arrêter, contenir, retenir; faire cesser, calmer, guérir.    - fletum suspendere, Ov.: retenir ses larmes.    - spiritum suspendere, Quint.: retenir son souffle.    - oculorum epiphoras suspendere, Plin.: guérir le larmoiement.
    * * *
        Suspendo, suspendis, suspendi, suspensum, suspendere, penult. corr. Plin. Pendre.
    \
        Suspendere ex ceruice. Plin. Pendre au col.
    \
        AEdificium suspendere. Cic. Bastir sur des arches, Souspendre, ou Souppendre.
    \
        Castra suspendunt saxis. Sil. Ils mettent et asseent leur camp sur le sommet des rochers.
    \
        Littora suspendere vomere. Stat. Labourer les rivages.
    \
        Tellurem suspendere tenui sulco. Virg. Labourer.
    \
        Suspendere. Cic. Pendre et estrangler.
    \
        Suspendere se e fico. Quintil. Se pendre à un figuier.
    \
        Arbori infoelici suspendito. Cic. Pens le à un arbre, etc.
    \
        Suspendere rem aliquam. Liu. Delayer et suspendre.
    \
        Fletum suspendere. Ouidius. Se contenir et garder de plourer.
    \
        Suspendere aliquem. Plinius iunior. Le tenir suspend et en doubte.
    \
        Suspendere spiritum inter legendum. Quintil. S'arrester en lisant, Faire pause, Pauser.
    \
        Fluxiones oculorum suspendere. Plin. Arrester.

    Dictionarium latinogallicum > suspendo

  • 10 amburo

    amb-ūro, ussī, ustum, ere, ringsherum-, auf der ganzen Oberfläche od. wenigstens an vielen Stellen durch die sengende Glut verzehren lassen, ringsherum-, von außen-, halb (teilweise) verbrennen, versengen, braten ( während aduro = nur an einigen Stellen, dagegen comburo u. exuro = ganz verbrennen), I) eig.: 1) v. Feuer: hice torris, quem amburi vides, Acc. fr.: ambusta tigna, Liv.: Vulcani irati est filius; quaqua tangit, omne amburit; si prope astes, aestu calefacit, Plaut.: ille domi suae vivus exustus est: hic sociorum ambustus incendio, tamen ex illa flamma periculoque evolavit, Cic.: Cassium capsis esse librisque ambūstum propriis, Hor.: pulli ad cinerem ambusti, verkohlte, Plin.: u. (von der nachlässigen Verbrennung der Leiche des Klodius, die der rasende Pöbel auf einem durch herbeigeschleppte Bänke, Tische u. Register errichteten Scheiterhaufen verbrannte, damit aber auch die Kurie u. porcische Basilika einäscherte) ut (Clodius) sine funere, oblitus cruore et luto ambureretur, Cic. Mil. 86; dah. mit Anspielung auf diesen Vorgang, ambusti tribuni plebis intermortuae contiones, des versengten, halbverbrannten Tr. (des Volkstrib. Munatius Felix, dessen Rede vor der aufgebahrten Leiche des Klodius eben durch ihre Einäscherung u. den entstehenden Brand unterbrochen wurde), Cic. Mil. 12. – ambusti parie-
    ————
    tes templorum, Sall. fr.: ambusta tigna, Liv.: magna vis frumenti ambusta, Tac.: ut pars vestis ambureretur, Suet: ambūstum theatrum restituere, Suet. – vom Versengen durch den Blitz, ambustus Phaëthon, Hor.: ambusta nubila, Ov.: tot circum me iactis fulminibus quasi ambustus, durch so viele um mich niedergefallene Blitzstrahlen (den Tod. od. Verbannung vieler Freunde) gleichs. versengt, Plin. ep. 3, 11, 2. – Partic. subst., ambūstum, ī, n., der Brandschaden am Körper, die Brandwunde, inflammatio recentis ambusti, Plin.: sanat ambusta, Plin. – 2) v. andern Ggstdn., einen Körperteil rings entzünden, v. Tau, ambusta pruinis lumina, Val. Flacc. 4, 70. – öfter vom Frost, verletzen, erfrieren machen, ambusti multorum artus vi frigoris, viele erfroren die Glieder durch usw., Tac.: hostem habeo ambūstum nivosis cautibus, Sil.: dah. sanat ambusta igni vel frigore, Brand- u. Frostschäden, Plin.: sincera axungia medetur ambustis vel nive, Frostschäden, Plin. – II) übtr.: A) im allg.: amburet ei misero corculum carbunculus, frißt der Gram ihm das Herz entzwei, Plaut. most. 986. – B) insbes.: a) vom Schaden, den man am Vermögen erleidet, qui ambustas fortunarum mearum reliquias suas domos comportari iuberent, schon ziemlich abgebrannten, durch Brand u. Verwüstungen aller Art ziemlich heruntergekommenen (vgl. Cic. de har. resp. 3), Cic. de dom. 113. – b) von dem, der vor
    ————
    Gericht nicht verurteilt, aber auch nicht freigesprochen, d.h. nur von der Instanz entbunden (absolviert) worden ist, damnatione collegae et suā prope ambustus evaserat, kaum mit heiler Haut, noch mit einem blauen Auge, Liv. 22, 35, 3: so ambustae, von der Instanz Absolvierte, Val. Max. 8, 1. p. 380, 3 ed. Halm (Überschr.).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > amburo

  • 11 immitto

    immitto ( inm-), īsi, issum, 3 ( perf. sync. immisti, Sil. 17, 354), v. a. [in-mitto], to send or let into a place, to introduce, admit, to send or despatch against, to let loose at, discharge at, to cast or throw into (freq. and class.; cf. intromitto, induco, introduco).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    servos ad spoliandum fanum,

    Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101; cf.:

    servi in tecta nostra cum facibus immissi,

    id. Att. 14, 10, 1; id. Sest. 36, 78:

    magna vis hominum simul immissa,

    Liv. 2, 5, 3:

    equitatu immisso (in agmen hostium),

    Caes. B. G. 7, 40, 4:

    armaturam levem in stationes,

    Liv. 40, 48, 2; 21, 8, 8:

    corpus in undas,

    Ov. H. 2, 133:

    artificem mediis flammis,

    id. M. 6, 615:

    completas naves taeda et pice in Pomponianam classem immisit,

    let loose, Caes. B. C. 3, 101, 2; so ib. § 5; cf.:

    navem in terram,

    Liv. 30, 25, 8: repente equum immisi ad eam legionem, urged, spurred, Galb. ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    si effrenatos in eos equos immittitis,

    Liv. 40, 40, 5:

    pila in hostes,

    Caes. B. G. 6, 8, 6:

    tela,

    id. B. C. 3, 92, 2:

    telum ex manu,

    Dig. 9, 2, 52:

    canalibus aqua immissa,

    Caes. B. C. 2, 10, 6:

    aquam ex fullonicis in fundum vicini,

    Dig. 39, 3, 3:

    cloacam privatam in publicum,

    ib. 43, 23, 1; and:

    puram aquam in alvum,

    Cels. 2, 12:

    haec (tigna) cum machinationibus immissa in flumen defixerat,

    had driven into, Caes. B. G. 4, 17, 4:

    bipedales trabes,

    id. ib. §

    6: tigna (in parietem),

    Dig. 8, 5, 8; 43, 25, 3:

    coronam caelo,

    hurls it to the sky, Ov. M. 8, 179:

    lentum filis immittitur aurum,

    is inserted, interwoven, id. ib. 6, 68:

    circa oneratas veste cervices laticlaviam immiserat mappam,

    put on, put around, Petr. 32, 2:

    dexteraque immissis da mihi signa rotis,

    let loose, swiftly driven, Prop. 3, 9, 58; cf.:

    immissis pars caeca et concita frenis Arietat in portas,

    slackened, Verg. A. 11, 889:

    habenas,

    id. ib. 5, 662; Ov. M. 1, 280; cf.

    rudentes,

    let go, let loose, Plin. Ep. 8, 4, 5:

    Codrus in medios se immisit hostes,

    threw himself, Cic. Tusc. 1, 48, 116; Liv. 9, 4, 10:

    se in hostium manum multitudinemque,

    Cic. Font. 17, 38; cf.:

    immisit in armatas hostium copias,

    id. Par. 1, 2, 12:

    offirmastin' occultare, quo te inmittas,

    whither you are going, Plaut. Pers. 2, 2, 40. —
    B.
    In partic.
    1.
    To send against (secretly or hostilely), to set on, incite, instigate, suborn (mostly post-Aug.):

    alii Tarquinium a Cicerone immissum aiebant,

    Sall. C. 48, 8:

    fratrem Tiberium inopinantem repente immisso tribuno militum interemit,

    Suet. Calig. 23; cf. Tac. A. 3, 16:

    immissis qui monerent,

    id. ib. 4, 54:

    Suillium accusandis utrisque immittit,

    id. ib. 11, 1:

    ad cujus rei probationem immittet indices,

    Just. 32, 2:

    invidia et a dissimilibus delator inmissus,

    Plin. Ep. 6, 31, 3. —
    2.
    To let grow unrestrained or wild:

    ea vitis immittitur ad uvas pariendas,

    Varr. R. R. 1, 31, 3:

    cupressus immittitur in perticas asseresve,

    Plin. 16, 33, 60, § 141:

    pro densitate arborum immissorumque aliorum in alios ramorum,

    grown together, interwoven, Liv. 40, 22, 3: penitus immissis radicibus niti, deeply planted or sunk, Quint. 1, 3, 5: barba immissa et intonso capillo, etc., overgrown, hanging down, Sisenn. ap. Non. 130, 8; so,

    barba immissa,

    Verg. A. 3, 593; Ov. M. 12, 351; Quint. 12, 3, 12:

    immissi capilli,

    Ov. F. 1, 503; id. M. 5, 338; 6, 168; cf.

    , in a Greek construction: Phleias immissus patrios de vertice crines,

    Val. Fl. 1, 412.—
    3.
    To ingraft:

    trunci resecantur, et... deinde feraces plantae immittuntur,

    Verg. G. 2, 80.—
    4.
    Aliquem in bona alicujus, to install, put in possession, Cic. Verr. 2, 1, 54, § 142.—
    II.
    Trop.:

    aliquid in aures,

    to listen to, Plaut. Ep. 3, 1, 14; but without in:

    ne tu quod istic fabuletur auris inmittas tuas,

    id. Capt. 3, 4, 16: verba suis immittere figuris, to accommodate its modes of thought to the words, Manil. 1, 24:

    jactam et immissam a te nefariam in me injuriam semper duxi,

    Cic. Par. 4, 1, 28:

    hic corrector in eo ipso loco, quo reprehendit, immittit imprudens ipse senarium,

    lets escape him, id. Or. 56, 190:

    si nihil extrinsecus accidit, quod corpus ejus in aliquam valetudinem immitteret,

    threw into some sickness, Dig. 1, 21, 14, § 2:

    immisitque fugam Teucris atrumque timorem,

    instilled, infused, Verg. A. 9, 719:

    vires alicui,

    Val. Fl. 7, 353:

    amorem,

    Sen. Herc. Oet. 554.

    Lewis & Short latin dictionary > immitto

  • 12 inmitto

    immitto ( inm-), īsi, issum, 3 ( perf. sync. immisti, Sil. 17, 354), v. a. [in-mitto], to send or let into a place, to introduce, admit, to send or despatch against, to let loose at, discharge at, to cast or throw into (freq. and class.; cf. intromitto, induco, introduco).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    servos ad spoliandum fanum,

    Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101; cf.:

    servi in tecta nostra cum facibus immissi,

    id. Att. 14, 10, 1; id. Sest. 36, 78:

    magna vis hominum simul immissa,

    Liv. 2, 5, 3:

    equitatu immisso (in agmen hostium),

    Caes. B. G. 7, 40, 4:

    armaturam levem in stationes,

    Liv. 40, 48, 2; 21, 8, 8:

    corpus in undas,

    Ov. H. 2, 133:

    artificem mediis flammis,

    id. M. 6, 615:

    completas naves taeda et pice in Pomponianam classem immisit,

    let loose, Caes. B. C. 3, 101, 2; so ib. § 5; cf.:

    navem in terram,

    Liv. 30, 25, 8: repente equum immisi ad eam legionem, urged, spurred, Galb. ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    si effrenatos in eos equos immittitis,

    Liv. 40, 40, 5:

    pila in hostes,

    Caes. B. G. 6, 8, 6:

    tela,

    id. B. C. 3, 92, 2:

    telum ex manu,

    Dig. 9, 2, 52:

    canalibus aqua immissa,

    Caes. B. C. 2, 10, 6:

    aquam ex fullonicis in fundum vicini,

    Dig. 39, 3, 3:

    cloacam privatam in publicum,

    ib. 43, 23, 1; and:

    puram aquam in alvum,

    Cels. 2, 12:

    haec (tigna) cum machinationibus immissa in flumen defixerat,

    had driven into, Caes. B. G. 4, 17, 4:

    bipedales trabes,

    id. ib. §

    6: tigna (in parietem),

    Dig. 8, 5, 8; 43, 25, 3:

    coronam caelo,

    hurls it to the sky, Ov. M. 8, 179:

    lentum filis immittitur aurum,

    is inserted, interwoven, id. ib. 6, 68:

    circa oneratas veste cervices laticlaviam immiserat mappam,

    put on, put around, Petr. 32, 2:

    dexteraque immissis da mihi signa rotis,

    let loose, swiftly driven, Prop. 3, 9, 58; cf.:

    immissis pars caeca et concita frenis Arietat in portas,

    slackened, Verg. A. 11, 889:

    habenas,

    id. ib. 5, 662; Ov. M. 1, 280; cf.

    rudentes,

    let go, let loose, Plin. Ep. 8, 4, 5:

    Codrus in medios se immisit hostes,

    threw himself, Cic. Tusc. 1, 48, 116; Liv. 9, 4, 10:

    se in hostium manum multitudinemque,

    Cic. Font. 17, 38; cf.:

    immisit in armatas hostium copias,

    id. Par. 1, 2, 12:

    offirmastin' occultare, quo te inmittas,

    whither you are going, Plaut. Pers. 2, 2, 40. —
    B.
    In partic.
    1.
    To send against (secretly or hostilely), to set on, incite, instigate, suborn (mostly post-Aug.):

    alii Tarquinium a Cicerone immissum aiebant,

    Sall. C. 48, 8:

    fratrem Tiberium inopinantem repente immisso tribuno militum interemit,

    Suet. Calig. 23; cf. Tac. A. 3, 16:

    immissis qui monerent,

    id. ib. 4, 54:

    Suillium accusandis utrisque immittit,

    id. ib. 11, 1:

    ad cujus rei probationem immittet indices,

    Just. 32, 2:

    invidia et a dissimilibus delator inmissus,

    Plin. Ep. 6, 31, 3. —
    2.
    To let grow unrestrained or wild:

    ea vitis immittitur ad uvas pariendas,

    Varr. R. R. 1, 31, 3:

    cupressus immittitur in perticas asseresve,

    Plin. 16, 33, 60, § 141:

    pro densitate arborum immissorumque aliorum in alios ramorum,

    grown together, interwoven, Liv. 40, 22, 3: penitus immissis radicibus niti, deeply planted or sunk, Quint. 1, 3, 5: barba immissa et intonso capillo, etc., overgrown, hanging down, Sisenn. ap. Non. 130, 8; so,

    barba immissa,

    Verg. A. 3, 593; Ov. M. 12, 351; Quint. 12, 3, 12:

    immissi capilli,

    Ov. F. 1, 503; id. M. 5, 338; 6, 168; cf.

    , in a Greek construction: Phleias immissus patrios de vertice crines,

    Val. Fl. 1, 412.—
    3.
    To ingraft:

    trunci resecantur, et... deinde feraces plantae immittuntur,

    Verg. G. 2, 80.—
    4.
    Aliquem in bona alicujus, to install, put in possession, Cic. Verr. 2, 1, 54, § 142.—
    II.
    Trop.:

    aliquid in aures,

    to listen to, Plaut. Ep. 3, 1, 14; but without in:

    ne tu quod istic fabuletur auris inmittas tuas,

    id. Capt. 3, 4, 16: verba suis immittere figuris, to accommodate its modes of thought to the words, Manil. 1, 24:

    jactam et immissam a te nefariam in me injuriam semper duxi,

    Cic. Par. 4, 1, 28:

    hic corrector in eo ipso loco, quo reprehendit, immittit imprudens ipse senarium,

    lets escape him, id. Or. 56, 190:

    si nihil extrinsecus accidit, quod corpus ejus in aliquam valetudinem immitteret,

    threw into some sickness, Dig. 1, 21, 14, § 2:

    immisitque fugam Teucris atrumque timorem,

    instilled, infused, Verg. A. 9, 719:

    vires alicui,

    Val. Fl. 7, 353:

    amorem,

    Sen. Herc. Oet. 554.

    Lewis & Short latin dictionary > inmitto

  • 13 adigo

    ad-igo, ēgī, āctum, ere
    1) пригонять (oves huc Pl; pecus a vicis adactum Cs)
    2) приводить (quis deus Italiam vos adigit? V)
    dum adiguntur naves T — пока приводились корабли, т. е. в ожидании флота
    arbitrum (= ad arbitrum) a. aliquem C — приводить кого-л. на третейский суд
    a. aliquem (ad) jus jurandum C, Cs, Sl etc. или jure jurando L — приводить кого-л. к присяге
    in verba alicujus jus jurandum a. Cs или только in verba a. L, PJ, T — заставить кого-л. торжественно поклясться перед кем-л.
    in faciem prorae pinus adacta Prp — сосна, которой придана форма корабельного носа
    4) подводить, придвигать ( turris adacta quodam loco Cs)
    6) заставлять, вынуждать ( aliquem haec limina tendere V)
    7) приводить, доводить (ad insaniam Ter; in furorem Lact)
    8) вгонять, вбивать, вколачивать (tigna fistucis Cs; clavum in arborem, но cuneum arbori PM)
    9) вонзать (ensem in pectus V; ferrum in viscera Sen)
    10) наносить, причинять ( vulnus alicui T)

    Латинско-русский словарь > adigo

  • 14 defigo

    dē-fīgo, fīxī, fīxum, ere
    1) втыкать, вбивать, вколачивать (tigna, trabes, asseres in terra Cs; hastas tellure V)
    2) вонзать (sicam in corpore C; cultrum in corde L); пронзать, пригвождать
    3) укоренять, укреплять ( virtus altissimis radicibus defixa C); запечатлевать (d. aliquid in mente C)
    4) устремлять, вперять (d. oculos in aliquem O)
    defixo in terram vultu tacere VM — потупившись (понурив голову), молчать
    mentem orationemque in aliquā re d. C — посвятить чему-л. мысли и слова
    cucurbitulas d. CCпоставить банки
    6) приковать к месту, привести в оцепенение, поразить ( pavor omnium animos defixit L)
    7) культ. определить, незыблемо установить, объявить ( quae augur injusta defixerit C)
    8) проклинать (d. nomina cerā O) (проклятие состояло в том, что булавкой прокалывалось написанное на воске имя предаваемого проклятию)

    Латинско-русский словарь > defigo

  • 15 dimetior

    dī-mētior, mēnsus sum, īrī depon. и pass.
    1) производить обмер, измерять, размерять (tigna dimensa ad altitudinem Cs; profundum abyssi qui dimensus est? Vlg)
    digitis d. aliquid C — исчислять что-л. по пальцам
    2) размечать, намечать ( castra Sil)
    3) придавать размеренность, сообщать размер (d. verba ad pedes C, Q)

    Латинско-русский словарь > dimetior

  • 16 dirigo

    dī-rigo (dērigo), rēxī, rēctum, ere [dis + rego ]
    1) выстраивать в прямую линию (d. naves in pugnam L); выстраивать в боевом порядке (d. aciem Cs); выравнивать, проводить или ставить по прямой линии (tigna ad perpendiculum Cs); располагать ( arborum ordines in quincuncem C); намечать, размечать ( regiones lituo C); выпрямлять ( flumina C)
    amnis direxit aquas Lcnрека выпрямила своё течение (т. е. перестала быть извилистой)
    2) покрывать прямыми линиями, линовать ( membrana plumbo directa Ctl)
    3)
    а) направлять (cursum ad litora Cs; iter ad Mutinam C)
    d. bracchia contra torrentem Jплыть против течения
    d. arcum in aliquid Pers — целиться из лука во что-л.
    б) отправлять, посылать ( litteras C); обращать (os in aliquem locum AG; cogitationes ad aliquid C; intentionem in aliquid Q)
    в)
    d. Lcr, Sen или se d. VM, Ap — направляться, отправляться
    4) бросать, метать, пускать (sagittas Su; hastam in aliquem O и alicui V)
    d. aciem (oculorum) ad aliquem Ctl etc. — устремить взор на кого-л.
    5)
    а) определять (d. aliquid aliqua re или ad aliquid Vtr, C)
    direxisse finem alicui veterem viam L — установить в качестве чьей-л. границы старую дорогу
    б) приспособлять, приноравливать ( leges hominum ad naturam C)
    d. se ad id, quod est optimum Qориентироваться на лучшее
    в) стремиться (d. ad veritatem C)

    Латинско-русский словарь > dirigo

  • 17 discludo

    dis-clūdo, clūsī, clūsum, ere [ claudo ]
    1) заключать в отдельные помещения ( dispăres disclusos habere pisces Vr); держать отдельно, класть врозь ( tigna Cs); разрознивать, разобщать, отделять, разделять ( mons discludit Arvernos ab Helviis Cs)
    3) раскрывать, разнимать
    4) прерывать, прекращать
    spiritūs officia d. Ap — задерживать дыхание, душить

    Латинско-русский словарь > discludo

  • 18 distineo

    dis-tineo, tinuī, tentum, ere [ teneo ]
    1) разделять, разобщать (flumen distinet legiones Cs; Isthmus distinet freta O)
    2) занимать, заваливать, загружать ( aliquem multis negotiis PJ)
    4) приводить в замешательство, подавлять ( aliquem dolore C)
    5) задерживать, мешать, замедлять, препятствовать (d. pacem C; distineri novis legibus C)
    in bivio distineri Oсм. bivium
    d. aliquem a domo H — мешать кому-л. вернуться домой

    Латинско-русский словарь > distineo

  • 19 ebeninus

    Латинско-русский словарь > ebeninus

  • 20 fibula

    fībula, ae f. [одного корня с figo ]
    1) болт, скоба, скрепа (tigna binis utrimque fibulis distinebantur O)
    2) шпилька, заколка (f. crinem auro internectit V)
    3) застёжка, крючок, пряжка (subnectit f. vestem V)
    4) мед. зажим (fibula, quae oras — sc. vulneris — contrahunt CC)
    5) anulus ad coitum compescendum CC, Q, M, J, Sen; перен. узда, обуздание ( carni fibulam imponere Tert)

    Латинско-русский словарь > fibula

См. также в других словарях:

  • tigna — s.f. [lat. tĭnea o tĭnia verme, tarlo, pidocchio ]. 1. (med.) [malattia contagiosa parassitaria della pelle, per lo più localizzata nel cuoio capelluto]. 2. (fig., pop.) a. [cosa seccante] ▶◀ fastidio, (fam.) grana, grattacapo, impiccio, noia,… …   Enciclopedia Italiana

  • tigna — tì·gna s.f. 1. CO TS med. affezione contagiosa del cuoio capelluto, spec. determinata da miceti 2. TS vet. malattia della pelle, spec. degli animali domestici, simile a quella che colpisce l uomo 3. CO fig., pop., grattacapo, fastidio Sinonimi:… …   Dizionario italiano

  • tigna — égratigna …   Dictionnaire des rimes

  • tigna — {{hw}}{{tigna}}{{/hw}}s. f. 1 Fungo con filamenti sottili e ramosi responsabili delle tigne dell uomo e degli animali. 2 Affezione del cuoio capelluto, con scomparsa dei capelli …   Enciclopedia di italiano

  • tigna — pl.f. tigne …   Dizionario dei sinonimi e contrari

  • tigna — s. f. 1. alopecia, pitiriasi □ (dial.) rogna, scabbia 2. (centr.) puntiglio □ ostinazione, caparbietà, testardaggine 3. (fig.) fastidio, grattacapo …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • tugn — tigna, malattia del cuoio capelluto, che provoca la caduta dei capelli …   Dizionario Materano

  • Vivre en paix — (titre original : Vivere en pace) est un film italien de Luigi Zampa, réalisé en 1947. Synopsis En 1944, dans un village italien qui pourrait s imaginer épargné par la guerre, un fermier, l oncle Tigna, héberge en cachette deux soldats… …   Wikipédia en Français

  • Tena — (Del lat. tigna, vigas.) ► sustantivo femenino 1 GANADERÍA Tinada, cobertizo para el ganado. 2 PESCA Conjunto de útiles de un determinado arte de pesca. * * * tena (del lat. «tigna») 1 f. Cobertizo donde se recoge el ganado; particularmente, los… …   Enciclopedia Universal

  • tignoso — ti·gnó·so agg. 1. TS med. relativo alla tigna | che presenta tigna; anche s.m. 2. BU fig., pop., avaro, spilorcio 3. RE centr., fig., testardo, cocciuto 4. OB LE di persona, spregevole, vile, dappoco; anche s.m.: io non mi pongo né con ragazzi né …   Dizionario italiano

  • taina — (del lat. «tigna») 1 (Guad., Sor.) f. *Cobertizo para recoger el ganado; particularmente, los bueyes. ≃ Tinada. ⇒ *Establo. 2 (Áv., Pal., Sal., Seg., Vall.) *Coz. 3 (Mur.) Meta. * * * taina. (Del lat. tigna, pl. de tignum, madero). f. Daño… …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»